Зарари маводҳои пластикӣ ба муҳити зист
Имрӯзҳо маводҳои пластикиро дар ҳама ҷо пайдо кардан мумкин аст, онҳо одамонро дар ҳаёти ҳаррӯза иҳота кардаанд. Аз ин масолеҳ барои тайёр кардани зарфҳо, бозичаҳо, асбобу анҷоми рӯзғор, ороиши хона, зарфу халтаҳо барои бастабандӣ, инчунин маҳсулоти гуногуни дигар низ истифода мешавад. Бисёр ашёи пластикӣ як маротиба истифода мешаванд ва пас аз истифода партофта мешаванд. Бо вуҷуди ин, кам одамон фикр мекарданд, ки ҳама партовҳо ба куҷо мераванд. Тибқи маълумоти мавҷуда, танҳо як қисми хурди пластикӣ дубора коркард мешавад, боқимонда ба уқёнусҳо меафтанд ва муҳити зистро олуда мекунанд. Таъсири маводҳои пластикӣ зарари партовҳо нисбат ба он ки дар нигоҳи аввал ба назар мерасад, хеле қавитар аст. Хотиррасон кардан кифоя аст, ки пластмасса аз 500 то 1000 сол пусида мешавад ва ин маънои онро дорад, ки тамоми маҳсулоти аз он сохташуда ҳоло дар рӯи замин ва атрофи мо ҳастанд. Дар баробари ин хар сол пластмасса бештару бештар истеҳсол карда мешаванд. Ин як мушкилоти воқеан бузургеро ба вуҷуд меорад, ки ба сайёра аз ҳама ҷонибҳо таъсир мерасонад.
Ин аст, ки чӣ тавр маводҳои пластикӣ дар соҳаҳои гуногун кор бурда мешавад:
Тибқи гуфтаҳои мутахассисони соҳаи тадурустӣ,
аксари маҳсулоти пластикӣ дар партовгоҳҳо ҷамъ мешаванд, ки дар он маводҳои гуногун низ ҷамъ шудаанд ва баъзеи онҳо метавонанд хеле хатарнок бошанд. Масалан, пластмассаи хлордор қодир аст, ки моддаҳои кимиёвиро ба хок, ба обҳои зеризаминӣ ва сипас ба чоҳҳое, ки об барои нӯшидан гирифта мешавад, партоянд. Пластмассаи биологӣ вайроншаванда метан хориҷ мекунад, ин газ ба атмосфера ворид мешавад ва ба таъсири гармхонаҳо мусоидат мекунад, ки гармшавии глобалиро метезонад;
Дар обҳои уқёнусҳо миқдори зиёди зарфҳои пластикӣ мавҷуд аст ва ҳангоми таҷзияи мавод инчунин моддаҳои заҳролудро хориҷ мекунанд. Илова бар ин, бо обхезӣ як қисми партовҳо ба соҳил шуста шуда, соҳилҳоро ифлос мекунанд. Дар об нуқтаҳои партовҳои воқеӣ ҷамъ мешаванд, ки тоза кардани онҳо хеле душвор аст;
Пластмасса ба ҳайвонот низ таъсири манфӣ мерасонад. Моддаҳои зараровар метавонанд ба бадани онҳо ворид шуда, онҳоро заҳролуд кунанд. Шумораи зиёди ҳайвоноти баҳрӣ аз ашёҳои пластикӣ мемиранд. Моҳӣ, китҳо ва сангпуштҳо аз заҳролудшавӣ ё печида дар партовҳо мемиранд. Ба паррандаҳои баҳр низ ҳамин чиз дахл дорад. Агар ҳайвонот тасодуфан пластмассаро хӯранд, рӯдаи ҳозимаашон баста мешавад ва онҳо аз гуруснагӣ мемиранд, зеро дигар хӯрок хӯрда наметавонанд;
пластмасса барои одамон низ зараровар аст, моддаҳои кимиёвӣ дар баъзе пластикаҳои заҳролуд метавонанд боиси бемориҳои пӯст ва заҳролудӣ шаванд.
Пластмассаҳо ба ҳама мавҷудоти зинда таъсир мерасонанд, аз ин рӯ ҷаҳон кӯшиш мекунад, ки ин мушкилотро тавассути коркарди партовҳо, тоза кардани уқёнус ва таҳияи барномаҳое, ки ба ҳифзи муҳити зист равона шудаанд, ҳал кунад. Маводҳои пластики ба моҳиҳои калони дар баҳрҳо буда ва барандаҳои моҳихӯр зарари ҷидӣ мерасонанд. Масалан онҳо ба истилоҳ баклашкаҳое, дар об мо инсонҳо мепартоем истеъмол мекунанд ва боиси марги онҳо мегардад.
Чӣ тавр мо кӯмак карда метавонем!
Ҳар як шахс метавонад дар мубориза бо мушкилоти пластикӣ саҳми каме ҳам бошад, гузорад. Барои ин кифоя аст, ки одатҳои худро каме тағир диҳем:
- Кӯшиш кунед, ки халтаҳои пластикиро истифода набаред. Шумо метавонед бо халтаи матоъ барои хӯрокворӣ ба мағоза равед ва хӯрокро дар халтаҳои коғазӣ печонед;
- аз зарфҳои пластикии якдафъаина истифода набаред;
- обро дар зарфҳои пластикӣ нахаред, зарфи дубора истифодашаванда гиред ва онро бо худ бардоред ё бо нӯшокиҳои гарм термос гиред;
- шумо метавонед дар чорабиниҳои ҷамъоварии партовҳо, ки ба тоза кардани ҷангалҳо ва боғҳо мусоидат мекунанд, иштирок кунед;
- Агар шаҳри шумо барномаи коркарди такрорӣ дошта бошад, инчунин ба ҷудо кардани партовҳои худ шурӯъ кардан лозим аст.
Ҳарчанд ин тадбирҳо ночиз ба назар мерасанд, ҳар қадар инсон дар ин бора андеша кунад, натиҷааш ба чашм мерасад ва таҷрибаи касе метавонад намунаи ибрат шавад, ки дигаронро ба нигоҳубини муҳити зист водор созад. Аз ин рӯ, саҳми муштарак дар ҳақиқат ба мубориза бо ифлосшавӣ кӯмак мекунад.